Çocuklarda gece ya da gündüz alt ıslatmak belli bir yaşa kadar normal kabul edilir. İleriki yaşlarda devam eden yatağa ıslatma bazı problemlerin habercisi olabilir. Bu durumun fiziksel ve psikolojik nedenleri vardır. Klinik Psikolog Sümeyye Üstün, çocuklarda alt ıslatmanın nedenleri ve çözüm yollarını açıkladı.
Enürezis olarak da bilinen alt ıslatma sorunu, çocuk ve ergenlerde en yaygın görülen problemlerden biridir. Gündüz görülen ve gece görülen olarak iki tip olarak karşımıza çıkar. Ortaya çıktığında oldukça zahmetli bir problem olması, birçok insanı bu konuda çözüm aramaya götürmektedir. Bu yazıda alt ıslatmanın olası nedenleri ve çözümleri hakkında konuşacağım.
Kişiselleştirilmiş çözümler için uzmana başvurun:
KAÇ YAŞINA ALT ISLATMAK NORMALDİR?
5 yaş, alt ıslatma sorununda kritik bir yaştır.
Çocuklarda alt ıslatmak 4-5 yaşına kadar normal kabul edilir.
Çocuk 5 yaşında veya daha büyük olduğu halde haftada birden fazla alt ıslatıyorsa bu bir problem olarak görülebilir. Şayet çocukta organik/bedensel bir hastalık yoksa bunun sebebinin psikolojik olma ihtimali yüksektir.
Bununla birlikte; normalde alt ıslatmayla ilgili bir problemi olmayan bir çocuk, 4 yaşında birden altını ıslatmaya başlamışsa da duygusal bir güçlükten söz edebiliriz.
Her ne kadar 4-5 yaş altına kaçırmada kritik bir yaş olsa da, bu eşiğin çocuktan çocuğa değişebileceği unutulmamalıdır. Çocuklarını en iyi tanıyan kişiler anne ve babalarıdır. Çocuğunuzda bir şeylerin ters gittiğini hissettiğiniz zaman çözüm arayışına girebilirsiniz.
ALT ISLATMANIN PSİKOLOJİK NEDENLERİ
Çocuk altına kaçırıyorsa bu durum, çocuğun sessiz bir yardım çığlığı gibi görülebilir. Çocuk semptom olarak alt ıslatıyor iken iç dünyasında başka bir sorun yaşıyor olabilir.
Şanslıyız ki, her problem gibi alt ıslatma problemi de çözümsüz değildir. Küçük ve etkili müdahaleler başarı oranını yüzde seksenlere kadar çıkartabilmektedir.
- Travmatik Deneyimler Önemli Rol Oynar
Aile içi ilişkiler, anne babanın kendi aralarındaki ilişkisi, cezalandırıcı ve katı kuralların sıklıkla kullanılması, travmatik deneyimler, vs. bu problemin hem oluşmasında hem de çözümünde önemli rol oynamaktadır.
- Bağlanma Sorunları Alt Islatmanın Nedeni Olabilir
Bağlanma sorunları, çocuğa yaklaşım tarzı, kriz anlarına müdahale tarzı, vb. gibi deneyimler bu tür sonuçlar doğurabilmektedir.
Bununla birlikte; ailede bu problemi kendi çocukluğunda da yaşayan bireyler varsa, genetik yatkınlıktan sıklıkla bahsedilir ancak bu doğru değildir.
Ailede; baba, anne, dayı, hala gibi kişilerin de geçmişte altını ıslatıyor olması, alt ıslatma sorununu normalleştirmez. Mutlaka uzman desteği alınması gerekmektedir.
ALT ISLATMA (ALTINA KAÇIRMA): ÇÖZÜMLER VE ÖNERİLER
Alt ıslatma bir semptomdur ve her çocukta farklı bir sebeple ortaya çıkmış olabilir. Bu sebeple alt ıslatmanın sebebi olarak tek bir maddeden bahsedilemez.
- Bireysel çocuk ve aile görüşmeleri: Bireysel görüşmeler ile altına kaçırma sorununun kaynağı irdelenmeye çalışılır. Ebeveyn danışmanlığı ile aileye küçük davranış ödevleri verilebilir. Ailenin ve çocuğun hikayesi problemin ele alınış şeklini değiştirebilir.
- Sıvı kısıtlaması: Çocuklara yatmadan 1-2 saat önce sıvı kısıtlaması yapmak yöntemlerden biridir.
- Güneş-bulut takvimi oluşturma: Çocuğun kuru kalktığı günler için güneş, ıslak kalktığı günler içinse bulut resmi asmak veya sticker yapıştırmak çocuğu davranışsal açıdan motive etmektedir.
- Enüretik alarm oluşturma: Enüretik alarm, çocuğun külotuna takılan küçük bir alarm sistemidir. Ufak nemlenmelerde alarm çalarak çocuğu uyandırır. Herkes tarafından tercih edilmese de kullanılan davranışçı yöntemlerden biridir.
- Çocuğun rencide olabileceği durumlardan kaçınılmalıdır: Çocuklar yaşı fark edilmeksizin altına kaçırdığında oldukça utanırlar ve bundan hoşnut olmazlar. Anne babaların çocukları altına kaçırdığında çocuklarına kızmamalı ve utandırmamalıdır.
TUVALETİNİ TUTMANIN VE BIRAKMANIN PSİKOLOJİDEKİ YERİ
Çiş/kaka tutmak mesane ve anal kasların gelişmesi ile alakalıdır. Bir çocuk yaklaşık 2 yaşlarında iken bu kasları gelişmeye başlar ve çişini/kakasını tutabilir hale gelir. Tuvalet eğitimi bu dönemin önemli bir gelişim basamağında yer alır. Çocuk bu dönem dünyayı çişi ve kakasıyla kontrol etmeye başlar. Kendi iradesini kullanabileceği bir alan bulmuştur artık. Bu sebeple bu dönem küçük ergenlik dönemi olarak da adlandırılabilir.